اینترنت و آسیب های فراروی آن

امروزه اکثر خانواده‌ها دارای رایانه هستند و به قول یکی از دوستان، کم مانده است که رایانه جزء جهیزیه خانواده‌ها نیز قرار گیرد. در این مجال می‌‌کوشیم تا با رویکردی تازه و واقع بینانه به بحث اینترنت در جامعه کنونی به ویژه در میان جوانان بپردازیم و بیش از پیش با آسیب‌های اجتماعی و پیامدهای منفی آن آشنا شویم بی گمان؛ اینترنت، ابزاری است که اگر از آن به طور صحیح استفاده شود، موجب تحول بسیار سریع در علوم و در نتیجه رشد و تعالی بشر در تمام زمینه‌ها خواهد گردید. در واقع این وسیله، بستری را فراهم کرده است که صدها میلیون رایانه در سراسر جهان که بر روی هر کدام حجم عظیمی از اطلاعات به صورت متن، تصویر و یا فیلم ذخیره شده، از طریق آن به هم متصل شوند و هر کاربری که به این شبکه متصل می‌‌شود، می‌‌تواند در زمان کوتاهی به اطلاعات مورد نظر خود برسد. از آن‌جایی که همه فعالیت‌های بشر به نوعی به تولید، انتقال و مصرف اطلاعات وابسته است و همه سازمان‌ها در بخش‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز به تولید، انتقال و مصرف اطلاعات می‌‌پردازند، اینترنت به ناچار در همه شؤون جامعه حضور دارد    .

<** ادامه مطلب... **

متأسفانه اینترنت، از آن‌چه که ما تصور می‌‌کنیم، خطرناک‌تر است. در ذیل، به برخی آثار منفی آن در مقوله فساد و فحشا اشاره می‌‌کنیم . 

 1. ویرانی پرده‌های حیا: در محیط‌های اجتماع، شرم از حضور دیگران و گاه ترس از قانون و عرف، مانع از بروز گستاخی‌ها و بیان واژگان غیر مؤدبانه می‌‌شود؛ ولی در محیط «چت» به دلیل پنهان بودن هویت افراد، گاه جوانان با واژگان و توصیفاتی رو به رو می‌‌شوند که هرگز در یک محیط متعارف با آن برخورد نمی‌‌کنند. تکرار این نوع ارتباط و برخورد مداوم با این واژگان و توصیف‌ها، در دراز مدت حساسیت‌ فرد را کاهش می‌‌دهد. بررسی‌ها نشان داده است که طی یک دوره زمان کوتاه مدت،‌ حتی خجالتی‌ترین افراد در مواجهه با این ادبیات، به چت کنندگانی بی پروا و گستاخ تبدیل شده‌اند !

2. اتلاف وقت: غیر از محیط چت، در هیچ محیط و فضای دیگر اجتماعی نمی‌توان حس کنجکاوی خود را در هر عرصه‌ای ارضا کرد و وارد حریم‌های ممنوع شد و در عین حال هویت خویش را پنهان نمود. همه این‌ها، مقدار بسیاری از عمر جوانان را تلف می‌‌کند و در این هنگام است که فرد به چت کردن معتاد می‌‌شود و ناخودآگاه ساعت‌ها در اتاق‌های چت، به گفت و گو می‌‌پردازد!

3. عادی شدن غیر عادی‌ترین امور: به دلیل این قابلیت‌ها، بسیاری از داده‌ها و اطلاعات موجود در چت، غیر واقعی هستند؛ اما شناخت این فریب از عهده یک جوان خارج است. هنگامی که دو یا چند نفر پس از مدت‌ها دوستی و ارتباط از طریق چت به یکدیگر می‌‌رسند، بسیاری از موانع و حجب و حیاها را پشت سر گذاشته‌اند. شرم و ترس غریزی بر اثر مدت‌ها گفت و گوی مشترک از بین رفته است و سابقه دوستی، مانع از احساس نگرانی با بیگانه می‌‌شود و ارتباط‌های منفی و همجنس گرایانه سریع به شکوفایی می‌‌رسد.

4. ارتباط با پلیدترین افراد: ویژگی‌های اینترنت و چت، این امکان را برای افراد پلید فراهم می‌‌کند تا در پوششی فریبنده و زیبنده، خود را در جمع به نمایش بگذارند و به خواسته شوم و میل‌های پلید خود برسند.

این‌ها فقط گوشه‌ای از پیامدهای اخلاقی ارتباط بدون محدودیت با اینترنت است. 

قرن21، قرن فناوری اطلا‌عات و اینترنت است، شاید یکی از دلا‌یل اصلی برای یادگیری رایانه استفاده از آن باشد. این فناوری با شبکه گسترده جهانی که از تعداد زیادی شبکه‌های متصل به هم تشکیل شده است، به‌عنوان یک منبع غنی برای تحقیق، دستیابی به اخبار، مشاهده آثار هنری، افزایش توان علمی از طریق دستیابی به کتابخانه‌های دیجیتالی، مطلع شدن از وقایع و اتفاقات پژوهشی سراسر جهان و... با صرف هزینه و وقت کم مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما از طرفی به خاطر استفادهِ ناصحیح از این فناوری، ایجاد امنیت اینترنتی برای افراد به‌خصوص نسل جوان لا‌زم و ضروری است؛ زیرا اکثر جوانان و نوجوانان اطلا‌عات ناچیزی از خطرهای اینترنت دارند، به‌طوری‌که نیمی از دختران و یک چهارم پسران در سنین 12 تا 18 سالگی نمی‌دانند چگونه با این خطرها مبارزه کنند. دانشآموزان به بهانه‌های مختلف وارد اینترنت می‌شوند و به سختی می‌توان مانع استفاده آنان از شبکه اینترنت شد و جذبه‌های اینترنت و ناآگاهی والدین در این زمینه باعث می‌شود که نوجوانان از سایت‌های اینترنتی نامناسب استفاده کنند.

امروزه دنیای رایانه، هویت‌یابی و هویت جویی نسل جوان را در ابعاد فکری و اخلا‌قی، تحت تأییر قرارداده تا جایی که آسیب‌های اجتماعی رابطه‌ای تنگاتنگ با مقوله فناوری اطلا‌عات، انفجار اطلا‌عات و جهانی شدن پیدا کرده است. رایانه موجب بروز پدیده جدید «اعتیاد نو و مدرن» شده و بدین‌وسیله سبب افزایش آسیب‌های اجتماعی گردیده است. استفاده خارج از حد متعارف از اینترنت موجب ایجاد وابستگی شدید روانی و فکری کاربر می‌شود، به‌طوری که بعضی از کاربران به یک فضای غیرواقعی پناه برده در آن زندگی می‌کنند. هر فرد با انصافی اگر کمی دقت کند، متوجه خواهد شد که پشت پردهِ این فناوری اطلا‌عات، دست‌هایی نهفته است که با اهداف سیاسی، فرهنگی و تبلیغی درصدد متزلزل کردن فرهنگ خودی و سنتی کشورهای جهان به‌ویژه‌ کشورهای مسلمان است.

سودجویان از طریق اینترنت به راحتی: کالا‌ی خود را تبلیغ می‌کنند، خبرهای دروغین و پیام‌های روانی خویش را برای جوامع می‌فرستند، ابهت فرهنگی و دینی خانواده‌ها را می‌شکنند و زمینههای آشفتگی هویت را برای جوانان فراهم می‌کنند. و با کوچک‌ترین غفلت و ناآگای والدین، راه را برای انواع انحرافات اخلا‌قی- فرهنگی فرزندان جامعه ایجاد کرده و موجب سقوط آنان از درجات بلند معنویت خواهند شد.

از مهم‌ترین آسیب‌های اینترنتی می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد: 

1. آسیب‌‌های جسمانی مثل تیک‌ها، فشارهای عصبی، چاقی، انزوا، چشم‌درد، رکود فعالیت بدنی، عدم جذب چربی‌ها، افزایش قند خون و مشکلا‌ت تنفسی.

2. آسیب‌های اجتماعی- فرهنگی: سال‌ها قبل روان‌پزشکی به نام «گلدبرگ» اعتیاد جدیدی به نام اعتیاد به اینترنت را کشف کرد به سرعت رو به گسترش است. گاه مشاهده می‌شود که افراد چنان در اتاق‌های گفت‌وگو غرق هستند که حتی زمان صرف غذا را فراموش می‌کنند. این‌ها علا‌ئمی شبیه الکلی‌ها یامعتادان دارند. بسیاری از آن‌ها از بی‌خوابی رنج می‌برند، خسته‌اند و روابط‌شان با اطرافیان به حداقل رسیده است و از طریق القائات فرهنگ به از دست دادن هویت فرهنگی خویش رسیده‌اند.

3.آسیب‌های اخلا‌قی: طبق پژوهش‌های انجام شده حدود 1/5 درصد از مجموعه اطلا‌عات موجود در سایت‌های اینترنتی، غیراخلا‌قی است. چندین هزار سایت وجود دارد که حاوی تصاویر مستهجن جنسی هستند. این‌گونه سایت‌ها القاءکننده موضوعات ضداخلا‌قی‌اند که منجر به تخریب مبانی و اصول اعتقادی کاربران شده و آنان را به اهداف غیراخلا‌قی سوق می‌دهد.

4.گسست فکری و عاطفی: با ورود اینترنت و رایانه به درون خانواده‌ها، بین والدین و فرزندان جدایی فکری، عاطفی و فیزیکی رخ می‌دهد. نتیجه تحقیقات نشان می‌دهد که درصد بالا‌یی از جوانان از اینترنت برای فعالیت‌های بیهوده‌ای نظیر: دوست‌یابی، بازی و صحبت با یکدیگر استفاده می‌کنند. و از طرفی نوجوان برنامه‌های سایت را لذت‌بخش‌تر از هم‌صحبتی با پدر و مادر دانسته و از برقراری ارتباط عاطفی با اعضای خانواده باز می‌مانند.